ಜಾಗೃತ ನಾಗರಿಕರಿಂದ ಮಾತ್ರ ಇಂದ್ರಾಂಣಿಯ ಪುನಶ್ಚೇತನ ಸಾಧ್: ಡಾ.ರವೀಂದ್ರನಾಥ್ ಶ್ಯಾನುಭಾಗ್ 

ಉಡುಪಿ :ಯಾವುದೇ ನಗರದ ಮಧ್ಯದಿಂದ ಹಾದುಹೋಗುವ ನದಿಯೊಂದು ಆ ಊರಿನ ಶುಚಿತ್ವ, ಘನತೆ ಹಾಗೂ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ದ್ಯೋತಕವಾಗಿದೆ. ಭವ್ಯ ಇತಿಹಾಸ ಉಳ್ಳ ಉಡುಪಿಯಂತಹ ಪುಣ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ನಗರಿಗೆ ಕೆಲವೇ ದಶಕಗಳ ಹಿಂದೆ ಪವಿತ್ರಳಾಗಿದ್ದ ಇಂದ್ರಾಣಿಯ ಈಗಿನ ರೂಪ ಕಲ್ಸಂಕ ತೋಡು ಶೋಭೆ ತರುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಮಾನವ ಹಕ್ಕು ರಕ್ಷಣಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಡಾ.ರವೀಂದ್ರನಾಥ್ ಶ್ಯಾನುಭಾಗ್ ಭಾನುವಾರ ಇಂದ್ರಾಳಿ ಆಂಜನೆಯ ದೇವಳದ ಕೆರೆಯ ಬಳಿ ಪರಿಸರ ಆಸಕ್ತರು ಹಮ್ಮಿಕೊಂಡ ಇಂದ್ರಾಣಿ ನದಿ ಉಳಿಸಿ ಅಭಿಯಾನದ ವಾಹನ ಜಾಥಕ್ಕೆ ಚಾಲನೆ ನೀಡಿ ಅವರು ಮಾತನಾಡಿದರು.

ಇದೀಗ ಇಂದ್ರಾಣಿಯ ಪುನಶ್ವೇತನಕ್ಕಾಗಿ ಯುವಕರ ದಂಡೊಂದು ತೊಡೆತಟ್ಟಿ ಹೊರಟಿರುವುದು ಉಡುಪಿಯ ಆಸಕ್ತ ನಾಗರೀಕರಿಗೆಲ್ಲ ಹೆಮ್ಮೆಯ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ.

ಒಂದು ಮಾತಂತೂ ಸತ್ಯ, ಇಂದ್ರಾಣಿ ಪರಿಶುದ್ಧಳಾದಲ್ಲಿ ಉಡುಪಿ ನಗರವಾಸಿಗಳ ಹಲವಾರು ಸಮಸ್ಯೆಗಳಂತೂ ಪರಿಹಾರವಾಗಲಿವೆ. ವರ್ಷದುದ್ದಕ್ಕೂ ಕುಡಿಯುವ ನೀರು ಯತೇಷ್ಟವಾಗಿ ದೊರೆಯಲಿದೆ. ನದಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ವಾಸ ಮಾಡುವ ನಾಗರಿಕರೆಲ್ಲ ದುರ್ವಾಸನೆ ಹಾಗೂ ರೋಗ ಮುಕ್ತರಾಗಲಿದ್ದಾರೆ.

ಶತಶತಮಾನಗಳಿಂದ ಇಂದ್ರಾಳಿ ಬೆಟ್ಟದ ತಟದಲ್ಲಿರುವ ಬುಡ್ನಾರಿನಿಂದ ಹಿಡಿದು ಕಲ್ಮಾಡಿವರೆಗೆ ನದಿಯ ಇಕ್ಕೆಲಗಳಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಕಾಡು ಹಾಗೂ ಭತ್ತದ ಗದ್ದೆಗಳು ಮಾತ್ರ ಇದ್ದವು. ನದಿ ಕಲ್ಮಶವಾಗುವ ಪ್ರಶ್ನೆಯೇ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಇಂದ್ರಾಳಿ ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲಿದ್ದ ಮಣ್ಣುಪಳ್ಳದಲ್ಲಿ ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ ಶೇಖರವಾಗುತಿದ್ದ ಜಲರಾಶಿ ಖಾಲಿಯಾಗುವ ತನಕ ಸುಮಾರು 8 ತಿಂಗಳ ಕಾಲ ಹರಿಯುತಿದ್ದ ಈ ನದಿ ನೂರಾರು ರೈತ ಕುಟುಂಬಗಳ ಜೀವನಾಡಿಯಾಗಿತ್ತು.

ದಾರಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಸಿಗುವ ನಾಲ್ಕು ದೇವಸ್ಥಾನ ಕೆರೆಗಳಿಗೆ ಹಾಗೂ ನೂರಾರು ಬಾವಿಗಳಿಗೆ ನೀರುಣಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಇಂದ್ರಾಣಿ ಪರಿಸರದ ಅಂತರ್ಜಲ ಹೆಚ್ಚಿಸಲೂ ಕಾರಣಳಾಗಿದ್ದಳು. ಉಡುಪಿಯ ನಗರೀಕರಣವಾಗುತಿದ್ದಂತೆಯೇ ಒಂದೊಂದಾಗಿ ಗದ್ದೆಗಳು ಮಾಯವಾಗಿ ವಸತಿ ಸಮುಚ್ಚಯಗಳು, ಹೋಟೆಲ್‌ಗಳೂ ತಲೆಎತ್ತಿದವು. ಬರಬರುತ್ತಾ ಇಂದ್ರಾಣಿ ಬಡಕಲಾದಳು.

ಅಸಮರ್ಪಕ ಚರಂಡಿ ಯೋಜನೆಯ ಅನುಷ್ಠಾನದಿಂದಾಗಿ ಕೊಳಕು ನೀರಿನ ಗಟಾರವೇ ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತು. ಹಲವಾರು ಕಡೆಗಳಲ್ಲಿ ನದಿಯ ಇಕ್ಕೆಲಗಳಲ್ಲಿ ಒತ್ತುವರಿ ನಡೆದದ್ದೂ ಇದೆ. ಇದೆಲ್ಲಾ ಸಾಕಾಗಿಲ್ಲವೆಂಬತ್ತೇ ಇದೀಗ ಇತರ ಕಡೆಗಳ ಮಲೀನವನ್ನೆಲ್ಲ ತಂದು ಇದೇ ನದಿಗೆ ಸೇರಿಸುತ್ತಿರುವ ಕುರಿತೂ ಮಾಹಿತಿ ಬಂದಿದೆ. ಇವೆಲ್ಲ ದುರಂತಗಳಿಂದಾಗಿ ಇಂದು ಉಡುಪಿ ನಗರವಾಸಿಗಳು ಡೆಂಗ್ಯೂ, ಚಿಕನ್‌ಗುನ್ಯಾದಂತಹ ರೋಗಗಳಿಂದ ಬಳಲುತಿದ್ದಾರೆ. ಇವಕ್ಕೆಲ್ಲ ಇಂದ್ರಾಣಿಯ ಪುನಶ್ಚೇತನ ಬಿಟ್ಟು ಅನ್ಯಮಾರ್ಗವಿಲ್ಲ.

ಮೊತ್ತ ಮೊದಲನೇದಾಗಿ ನಡೆಯಬೇಕಾದದ್ದು ಮಣಿಪಾಲದಿಂದ ಕುಂಜಿಬೆಟ್ಟಿನ ತನಕ ಒಳಚರಂಡಿ ಯೋಜನೆ. ಎರಡನೆಯದಾಗಿ ಉಡುಪಿಯ ಅಸಮರ್ಪಕ ಹಾಗೂ ಕಡಿಮೆ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಒಳಚರಂಡಿಯ ಜಾಲವನ್ನು ಮೇಲ್ದರ್ಜೆಗೆ ಏರಿಸುವುದು. ಇವು ಸರಕಾರದಿಂದ ನಡೆಯಬೇಕು. ಪೂರಕವಾಗಿ ನದಿಯ ಇಕ್ಕೆಲಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಮಾಡುತ್ತಿರುವ ನಾಗರಿಕರೂ ಸಹಕರಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ. ಜಾಗೃತ ನಾಗರಿಕ ಸಮಾಜದಿಂದ ಮಾತ್ರ ಇಂದ್ರಾಣಿಯ ಪುನಶ್ಚೇತನ ಸಾಧ್ಯ.

 ಕಾಲಕಾಲಕ್ಕೆ ಒಳಚರಂಡಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಮೇಲ್ದರ್ಜೆಗೇರಿಸದೆ ನಿರ್ಲ್ಯಕ್ಷದ ಪರಿಣಾಮ ಇಂದ್ರಾಣಿ ನದಿ ಈ ದುಸ್ಥಿತಿಗೆ ತಲುಪಿದೆ. ಒಳಚರಂಡಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಸಮರ್ಪಕವಾಗಬೇಕು. ಮೊದಲು ಮೂಲಭೂತ ಸೌಕರ್ಯಗಳನ್ನು ಮಾಡಬೇಕು. ನಂತರ ನಗರ ಕಟ್ಟಬೇಕು, ಆದರೆ ಉಡುಪಿ ನಗರದಲ್ಲಿ ಟೌನ್‌ಪ್ಲಾನಿಂಗ್ ದೂರದೃಷ್ಟಿ ಇಲ್ಲದೆ ಪರಿಸರ ಹಾಳಾಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದೆ ಎಂದು ಕಳವಳ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು. ನದಿ ಉಳಿವಿಗಾಗಿ ಯುವಕರು ಮುಂದಾಗಿರುವುದು ಒಳ್ಳೆಯ ವಿಚಾರ ಎಂದು ಶ್ಲಾಘಿಸಿದರು.

ಇಂದ್ರಾಣಿ ಶ್ರೀ ಪಂಚದುರ್ಗ ಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಳದ ಆಡಳಿತ ಮೊಕ್ಥೇಸರ ಜಯಕರ ಶೆಟ್ಟಿ ಉಮಾತನಾಡಿ, ಇಂದ್ರಾಣಿ ನದಿಗೆ ಒಂದು ಸಾವಿರ ಇತಿಹಾಸ ಇದೆ. ಈ ನದಿ ನೀರಿನಿಂದಲೇ ಕೃಷಿ ಆಗುತ್ತಿತ್ತು. ಈಗ ಕೃಷಿ ವ್ಯಾಮೋಹವೂ ಕಡಿಮೆ ಆಗಿದೆ. ಪ್ರಕೃತಿ ರಕ್ಷಣೆ ಮಾಡುವ ಕಾರ್ಯ ಆರಂಭವಾಗಿದೆ. ಕಾಮಗಾರಿಗಳಾಗುವ ಮೊದಲೇ ನಾಗರಿಕರು ಎಚ್ಚೆತ್ತುಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ನಗರದಲ್ಲಿ ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಒಳಚರಂಡಿ ನಿರ್ಮಾಣ ನಮ್ಮ ಆಗ್ರಹವಾಗಲಿ, ಶುಚಿತ್ವ ಕಾಪಾಡುವ ಮೂಲಕ ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಮಾಡೋಣ ಎಂದು  ಕರೆ ನೀಡಿದರು.

ಅಭಿಯಾನ ಸಂಚಾಲಕ ಶ್ರೀಕಾಂತ್ ಶೆಟ್ಟಿ, ಪರಿಸರ ಆಸಕ್ತರಾದ ಪ್ರೇಮಾನಂದ ಕಲ್ಮಾಡಿ, ಪ್ರಕಾಶ್ ಮಲ್ಪೆ, ಮಹಮ್ಮದ್ ಮೌಲ, ಎಸ್.ಎ ಕೃಷ್ಣಯ್ಯ, ನಗರಸಭೆ ವಿಜಯ ಕೊಡವೂರು ಮೊದಲಾದವರು ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದರು.  ನೂರಾರು ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೋಂಡಿದ್ದ. ಸಾರ್ವಜನಿಕರು  ಇಂದ್ರಾಣಿ ನದಿ ಸಾಗುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಬೃಹತ್ ವಾಹನ ಜಾಥ ಕೊಡವೂರು ವಿಪ್ರ ಸಭಾ ಭವನವರೆಗೆ ಸಾಗಿತು.

ಬೈಕ್, ಕಾರು ಮೂಲಕ ಮೆರವಣಿಗೆ ಕಲ್ಸಂಕ ಗುಂಡಿಬೈಲು ಅಂಕದಕಟ್ಟೆ ಮೂಲಕ ಹೆದ್ದಾರಿ ಪ್ರವೇಶ ಮೂಡುಬೆಟ್ಟು ಕೊಡವೂರು ಕಾನಂಗಿ ಕಲ್ಮಾಡಿ ಮಲ್ಪೆ ಕೊಡವೂರು ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಸಮಾಲೋಚನೆ
ಒಳಚರಂಡಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಸಮರ್ಪಕವಾದ ಮೇಲೆ ನಗರ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಬೇಕು.

ಉಡುಪಿಯಲ್ಲಿ ನಗರ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಿ ಪರಿಸರ ಹಳಾದ ಮೇಲೆ ಒಳಚರಂಡಿ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. 20 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆಯೆ ಇಂದ್ರಾಣಿ ನದಿ ಉಳಿವಿಗಾಗಿ, ತ್ಯಾಜ್ಯ ಹರಿಯ ಬಿಡದಂತೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕರಲ್ಲಿ, ಸ್ಥಳಿಯಾಡಳಿತಕ್ಕೆ ಮನವಿ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು. ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಒಳ ಚರಂಡಿ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೂ ಆಗ್ರಹಿಸಲಾಗಿತ್ತು., ಆದರೆ ಪ್ರಯೋಜನವಾಗಿಲ್ಲ.

ಇಂದು ಸಮಾನ ಮನಸ್ಕ ಯುವ ಸಮೂಹ ನದಿ ಉಳಿವಿಗಾಗಿ ಒಂದಾಗಿರುವುದು ಸಂತೋಷ ತಂದಿದೆ. ಈ ಹೋರಾಟ ಮುಂದುವರೆಯಲಿ.
– ಡಾ.ರವೀಂದ್ರನಾಥ್ ಶ್ಯಾನುಭಾಗ್, ಮಾನವ ಹಕ್ಕು ರಕ್ಷಣಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನ.